Tiền đái tháo đường xảy ra do rối loạn chuyển hóa đường glucose khiến cho chỉ số đường huyết tăng cao. Tuy nhiên tình trạng này chưa phải là bệnh đái tháo đường. Nhưng bệnh có thể tiến triển thành đái tháo đường. Mặc dù vậy, người bệnh có thể thực hiện thay đổi một số hoạt động liên quan đến chế độ ăn, luyện tập và thói quen để cải thiện bệnh.
Tiền đái tháo đường là gì?
Tiền đái tháo đường xuất hiện khi lượng đường trong máu của bạn cao hơn mức bình thường nhưng không đủ cao để bác sĩ chẩn đoán bệnh đái tháo đường. Có thể gọi tình trạng này liên quan đến rối loạn đường huyết lúc đói hoặc rối loạn dung nạp glucose.
Những người mắc bệnh đái tháo đường loại 2 hầu như luôn có tiền đái tháo đường trước đó. Nhưng tiền đái tháo thường không gây ra các triệu chứng. Điều trị tiền đái tháo đường có thể ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, bao gồm bệnh đái tháo đường loại 2 và các vấn đề liên quan đến tim, mạch máu, mắt và thận .
Nguyên nhân và triệu chứng gây nên tiền đái tháo đường
Insulin – hormone được tạo ra bởi tuyến tụy giúp cơ thể bạn chuyển hóa glucose thành nhiên liệu. Khi ăn thức ăn, carbohydrate trong thức ăn của bạn được chuyển hóa thành glucose, hay còn gọi là đường huyết.
Glucose đó sẽ ở trong máu cho đến khi tuyến tụy tiết ra insulin. Insulin hoạt động giống như một chiếc chìa khóa mở các tế bào để cho phép glucose đi vào, nơi nó được sử dụng để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Nếu không có insulin hoặc khi insulin không hoạt động hiệu quả, lượng glucose đó sẽ bị mắc kẹt trong máu và tích tụ, khiến lượng đường trong máu tăng lên.
Trong bệnh đái tháo đường loại 2, tuyến tụy của bạn vẫn có thể sản xuất insulin, nhưng insulin đó dần trở nên kém hiệu quả hơn trong việc giúp glucose vào tế bào của bạn.
Tiền đái tháo đường là một dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang bắt đầu ngừng sử dụng insulin một cách hiệu quả nhất. Nói cách khác, cơ thể đang bắt đầu đề kháng với insulin. Khi cơ thể chống lại insulin, lượng đường trong máu tăng lên, đó là cách cơ thể phát triển tiền đái tháo đường.
Triệu chứng của tiền đái tháo đường rất khó phát hiện. Nếu tiền đái tháo đường dễ phát hiện, bạn sẽ không phải mất nhiều năm trước khi được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường loại 2. Thông thường, người lớn không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào hoặc các triệu chứng kháng insulin diễn ra từ từ hoặc nhẹ đến mức họ có thể không được chú ý trong nhiều năm. Tuy nhiên, đôi khi có những dấu hiệu cảnh báo. Bao gồm các:
- Cơn khát tăng dần
- Tăng cảm giác đói
- Mệt mỏi
- Giảm cân không rõ nguyên nhân, và mất kiểm soát về cân nặng
- Đi tiểu thường xuyên
Triệu chứng cuối cùng của tiền đái tháo đường xảy ra do lượng đường dư thừa trong máu khiến cơ thể bạn tạo ra nhiều nước tiểu hơn để thải glucose ra ngoài. Khi bạn bị đi tiểu nhiều, bạn càng dễ bị mất nước, dẫn đến chu kỳ tăng tín hiệu đói và khát.
Các triệu chứng đái tháo đường mà nam giới gặp phải cũng có thể gây ra các vấn đề tình dục như rối loạn cương dương (ED) và giảm ham muốn tình dục.
Cách chẩn đoán và điều trị tiền đái tháo đường
Bệnh tiền đái tháo đường có thể áp dụng phép đo lượng đường máu để chẩn đoán bệnh:
- Xét nghiệm đường huyết tiêu chuẩn. Thực hiện quá trình này yêu cầu bạn phải nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu, vì vậy các bác sĩ có thể kiểm tra mức độ glucose trong máu của bạn bất kỳ lúc nào. Mức đường huyết lúc đói phải nên đạt ở mức 99 mg / dL hoặc thấp hơn. Chỉ số đường huyết cao hơn 126 mg / dL cho thấy bệnh đái tháo đường.
- Xét nghiệm máu A1C. Xét nghiệm A1C, hoặc hbA1c, là một xét nghiệm máu không yêu cầu nhịn đói để đo lượng glucose trung bình trong dòng máu của bạn trong khoảng thời gian ba tháng và được tính bằng phần trăm. Tỷ lệ khỏe mạnh là dưới 5,7%. Kết quả từ 5,7 đến 6,4% cho thấy tiền đái tháo đường. Nếu chỉ số cao hơn 6,5% cho thấy bệnh đái tháo đường.
Một người tiền đái tháo đường có thể không phải lúc nào cũng xuất hiện các triệu chứng. Thông thường, một người không có triệu chứng sẽ chỉ được chẩn đoán tiền đái tháo đường nếu bác sĩ tổng quát cho họ xét nghiệm đường huyết hoặc kiểm tra chỉ số hbA1C của họ và phát hiện ra kết quả không điển hình. Vì lý do này, một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm là đi khám sức khỏe kết hợp xét nghiệm máu mỗi năm một lần.
Mặc dù hầu hết mọi người không xuất hiện các triệu chứng đáng chú ý của tiền đái tháo đường, nhưng nếu bạn đang cảm thấy mệt mỏi, đói quá mức, khát nước và đi tiểu thường xuyên, thì tốt hơn là nên an toàn. Hẹn khám để kiểm tra mức đường huyết càng sớm càng tốt.
Cách làm xoay chuyển tình trạng tiền đái tháo đường
Tiền tiểu đường và điều trị cũng giống như những hoạt động nhằm ngăn ngừa bệnh đái tháo đường bao gồm các hoạt động như giảm cân, tập thể dục, ăn chế độ ăn lành mạnh, …nhằm giúp kiểm soát lượng đường trong máu và duy trì không để cho chỉ số này tăng cao hơn nữa. Vậy, tiền tiểu đường chữa bao lâu khỏi? Khi thực hiện các hoạt động này có thể khiến cho lượng đường máu có thể giảm xuống và đảo ngược được tình trạng tiền đái tháo đường do thay đổi lối sống.
1/ Giảm cân
Cân nặng có thể không cần giảm quá nhiều. Nếu bạn chỉ giảm 7% trọng lượng cơ thể, điều đó có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn. Đầu tiên bạn nên sử dụng thức ăn lành mạnh với ít calo hơn. Bắt đầu bằng cách theo dõi cân nặng, thói quen ăn uống và các hoạt động thể chất của bạn.Nếu bạn thực hiện chế độ ăn ít hàm lượng carb, thì bạn không cần thiết phải tính lượng calo miễn là bạn giữ lượng carb của mình ở mức rất thấp và ăn nhiều protein, chất béo và các loại rau mà hàm lượng carb ít.
Nếu bạn thấy không giảm cân, bạn có thể muốn theo dõi lượng calo nhập vào bữa ăn hàng ngày để xem liệu đó có phải là yếu tố góp phần không. Nếu bạn muốn giảm lượng calo trong khẩu phần ăn để giảm cân, bạn có thể sử dụng một máy tính trực tuyến miễn phí để kiểm soát lượng calo khẩu phần. Bạn cần lưu ý rằng khi bạn ăn quá ít hàm lượng calo mỗi ngày có thể gây nguy hiểm và kém hiệu quả cho việc giảm cân. Cố gắng cắt giảm hàm lượng calo hàng ngày một cách bền vững và lành mạnh dựa trên khuyến nghị của bác sĩ.
2/ Ăn uống lành mạnh
Tiền đái tháo đường nên ăn gì? Bạn có thể áp dụng một nguyên tắc nhỏ giúp lấp đầy nửa đĩa của bạn với các loại rau không chứa tinh bột (măng tây, cải Brussels và cà rốt, cùng nhiều loại khác). Một phần tư đĩa nên ăn sử dụng những loại thực phẩm giàu tinh bột (như khoai tây, ngô hoặc đậu Hà Lan). Phần còn lại của khẩu phần ăn nên là protein – tốt nhất là thịt gà, cá hoặc đậu.
Để thực hiện tốt được việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh người bệnh cần tìm hiểu thêm một số kiến thức:
Mật độ dinh dưỡng. Khi bạn mong muốn tìm hiểu về chế độ ăn uống lành mạnh, suy nghĩ đầu tiên của bạn có thể là về lượng calo. Mặc dù hàm lượng calo cung cấp cho cơ thể rất quan trọng, nhưng mối quan tâm hàng đầu của bạn phải là chất dinh dưỡng. Các hợp chất chất dinh dưỡng, bao gồm protein, carbs, chất béo, vitamin và khoáng chất, là những gì cơ thể bạn cần để phát triển. “Mật độ chất dinh dưỡng” sẽ đề cập đến chất lượng các chất dinh dưỡng trong thực phẩm liên quan đến lượng calo nó cung cấp. Tất cả các loại thực phẩm đều chứa hàm lượng calo,nhưng thành phần dinh dưỡng của các loại thực phẩm này không giống nhau. Thêm vào đó, một số thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, chẳng hạn như nhiều trái cây và rau, ít calo, nhưng nhiều loại – như các loại hạt, sữa chua béo, lòng đỏ trứng, quả bơ và cá béo – lại có hàm lượng calo chứa trong thực phẩm với hàm lượng cao.
Nếu lựa chọn thực phẩm cho chế độ ăn lành mạnh mà bạn chỉ dựa trên calo, bạn đang bỏ lỡ quan điểm của việc ăn uống lành mạnh. Theo nguyên tắc chung, hãy cố gắng chủ yếu ăn các loại thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng như protein, chất xơ, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Những thực phẩm này bao gồm rau, trái cây, quả hạch, hạt, đậu, cá béo và trứng.
Đa dạng chế độ ăn. Thực hiện theo một chế độ ăn uống bao gồm nhiều loại thực phẩm khác nhau giúp hỗ trợ vi khuẩn đường ruột của cơ thể, nhằm thúc đẩy trọng lượng cơ thể khỏe mạnh đồng thời giúp bảo vệ chống lại bệnh mãn tính. Hơn nữa, bữa ăn chính và bữa ăn phụ của bạn nên được cân bằng giữa các thành phần dinh dưỡng. Đặc biệt, việc bổ sung protein và chất béo vào các nguồn carb giàu chất xơ sẽ làm cho các món ăn trở ngon và giúp no lâu hơn.
3/ Luyện tập thể thao
Tập thể dục giúp kiểm soát tốt tình trạng tiền đái tháo đường và bệnh đái tháo đường loại 2 với mục đích giúp giảm mức đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin trên toàn cơ thể bằng cách:
- Hấp thụ Glucose dư thừa. Lợi ích tức thì của việc tập thể dục giúp làm giảm lượng đường trong máu quá cao. Hơn nữa, tập thể dục sẽ giúp cho cơ thể kích hoạt sự hấp thu glucose từ máu vào các cơ cũng như cơ quan đang hoạt động trong cơ thể. Chính vì vậy mà các chuyên gia đồng ý rằng những người có lượng đường trong máu cao có thể được hưởng lợi từ việc đi bộ sau bữa ăn.
- Xây dựng cơ bắp. Khi bạn muốn thực hiện quản lý lượng đường trong máu, thì việc nâng cao cơ bắp luôn được cân nhắc. Sau khi bạn ăn, có tới 70% đến 80% lượng glucose trong cơ thể sẽ chuyển đến cơ bắp. Khối lượng cơ của cơ thể càng thấp, càng cản trở khả năng loại bỏ glucose khỏi máu. Mặt khác, cơ thể càng duy trì được nhiều cơ trong suốt quá trình lão hóa, cơ thể sẽ càng có nhiều thụ thể insulin và lượng glucose sẽ giảm xuống.
4/ Đảm bảo chất lượng giấc ngủ
Ngủ đủ giấc giúp giữ cho lượng đường trong máu của cơ thể ở mức khỏe mạnh. Nếu bạn không thể ngủ, thức dậy quá sớm hoặc ngủ ít hơn 5 giờ mỗi đêm, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh đái tháo đường. Bạn nên ngủ khoảng 7 hoặc 8 giờ mỗi đêm là lý tưởng. Để có giấc ngủ ngon hơn, bạn không uống rượu hoặc caffein vào cuối ngày, đồng thời duy trì giờ ngủ đều đặn và giữ một thói quen đi ngủ yên tĩnh, nhẹ nhàng.
5/ Không sử dụng thuốc lá
Nếu bạn hút thuốc, thì bạn loại bỏ thói quen này để đảm bảo sức khoẻ của bạn. Những người hút thuốc sẽ đễ dàng có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường loại 2 cao hơn từ 30% đến 40% so với những người không hút thuốc. Và nếu bạn bị đái tháo đường mà vẫn hút thuốc, các triệu chứng xảy ra đối với bệnh đái tháo đường của bạn có thể tồi tệ hơn và lượng đường trong máu của cơ thể có thể khó kiểm soát hơn.
6/ Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc có thể giúp cải thiện hoặc giảm lượng đường trong máu và lipid, cũng như cholesterol cao hoặc hỗ trợ tình trạng huyết áp cao. Những bệnh kể trên có thể rất dễ mắc với những người bị tiền đái tháo đường. Nếu bạn bị như vậy, bạn hãy uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ – thuốc có thể cải thiện sức khỏe của bạn và giúp bạn sống lâu hơn.
Các biến chứng của bệnh tiền đái tháo đường và đái tháo đường
Hậu quả nghiêm trọng nhất của tiền đái tháo đường là tiến triển thành bệnh đái tháo đường loại 2. Đó là bởi vì bệnh đái tháo đường loại 2 có thể dẫn đến:
- Huyết áp cao
- Cholesterol cao
- Bệnh tim
- Đột quỵ
- Bệnh thận
- Tổn thương thần kinh
- Các vấn đề liên quan đến thị lực, thậm chí có thể mất thị lực
- Cắt cụt chi
Tiền đái tháo đường có liên quan đến các cơn đau tim không được phát hiện và có thể làm hỏng thận của bạn, ngay cả khi bệnh của bạn chưa tiến triển thành bệnh đái tháo đường loại 2.
Phòng ngừa tiền đái tháo đường
Lựa chọn lối sống lành mạnh có thể giúp bạn ngăn ngừa tiền đái tháo đường và sự tiến triển của nó thành bệnh đái tháo đường loại 2. Bạn có thể sử dụng đồ ăn có lợi cho sức khỏe; Dành khoảng 30 phút mỗi ngày nhất 150 phút hoạt động thể chất; Giảm cân; Kiểm soát huyết áp và cholesterol; thực hiện lối sống lành mạnh.
Nguồn tham khảo: webmd.com, vinmec.com
