Ở các nước thuộc Đông Á và Đông Nam Á, cây sen được biết đến như một loại dược liệu Y Học Cổ Truyền có giá trị và không thể thiếu khi chế biến các món ăn. Hạt sen được chứng minh rất tốt cho sức khỏe, giúp nâng cao và cải thiện cơ thể. Bằng những công dụng hữu ích này, hạt sen được sử dụng nhiều trong ẩm thực và các bài thuốc.
Hạt sen là gì?
Cây sen là loài cây thuộc họ sen súng và có tới hơn 100 loài, phổ biến nhất là sen trắng đơn hoa, mỗi bông có khoảng 24 cánh. Những loài sen khác như hoa sen kép có thể có trên 100 cánh mỗi bông, thường có màu sắc hồng và đỏ. Tại Việt Nam, sen sống ở hầu hết các tỉnh, thành, nó đem đến nhiều tác dụng trong việc giúp bồi bổ và nâng cao sức khỏe con người.
Hạt sen có hàm lượng các chất protein, magie, kali và phốt pho cao, trong khi hàm lượng mỡ bão hòa, natri và cholesterol lại rất thấp. Trong y học, hạt sen được xem như một dược phẩm quý, có thể chữa các loại bệnh như suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, mất ngủ, ăn kém, tâm phiền và bệnh ăn uống khó tiêu.
Trong 100g hạt sen có chứa 350 calo, 63-68g carbohydrate, 17-18g protein, nhưng chỉ có 1,9-2,5g mỡ, còn lại là các thành phần khác như nước, khoáng chất khác. Theo kết quả nghiên cứu, trung bình cứ 100 gam hạt sen khô có thể cung cấp khoảng 18g protein chất lượng cao và chất xơ. Đặc biệt, hạt sen không chứa đường mà lại có hương vị thơm ngon hợp với sở thích của nhiều người.
Hạt sen còn được gọi là liên nhục, có vị ngọt, tính bình và thành phần chứa nhiều giá trị dinh dưỡng. Trong Đông y, hạt sen là một món ăn ngon, bổ và cũng là một vị thuốc quý có tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận, bổ tỳ, có thể cải thiện tình trạng di tinh, mộng tinh ở nam giới hay bệnh tiêu chảy, mất ngủ, chậm tiêu, đầy bụng, ăn kém, chữa khát do sốt cao, mất nước.
Các lợi ích của Hạt sen giúp hỗ trợ sức khỏe
1/ Hạt sen giúp trị bệnh lẫn ở người già
Trong Đông y, bệnh lẫn là chứng bệnh làm cho người già cảm thấy đờ đẫn, choáng váng, mất ngủ, nhanh quên. Bệnh lú lẫn ở người già khá nguy hiểm, bệnh tiến triển làm họ không xác định được không gian và thời gian, làm mất khả năng nhận biết, không nhớ thông tin gì về người thân, mất phương hướng và không còn khả năng suy nghĩ ra quyết định. Các món ăn được chế biến từ sen giúp dưỡng tâm khí cho người cao tuổi, chữa bệnh lẫn rất hiệu quả.
2/ Hạt sen giúp kháng viêm hiệu quả
Một số nghiên cứu đã cho thấy, cả hạt sen đỏ và hạt sen trắng đều có khả năng giúp kháng viêm hiệu quả, chống oxy hóa rất tốt nhờ 2 loại polysaccharide ở tâm sen.
3/ Hạt sen giúp trị mụn trứng cá
Hạt sen có thể giúp trị mụn trứng cá. Bã nhờn ở da là một chất sáp hình thành là làm tắc những lỗ trên da, đây chính là thủ phạm gây ra mụn trứng cá. Có thể sử dụng phương pháp trộn thêm hoa sen vào trà xanh đắp lên mặt để giảm lượng bã nhờn các tuyến tiết ra.
4/ Hạt sen giúp hạn chế sự lan rộng của tế bào ung thư phổi
Đặc biệt, chất neferine trong tâm sen có tác dụng làm hạn chế sự lan rộng của tế bào ung thư phổi. Kết quả nghiên cứu này đề xuất việc sử dụng tâm sen để điều trị căn bệnh ung thư phổi trong tương lai.
5/ Hạt sen giúp chữa bệnh mất ngủ
Bệnh mất ngủ là một bệnh phổ biến mà nhiều người già cũng như thế hệ trẻ gặp phải. Nguyên nhân khiến mất ngủ thường do căng thẳng gây ra và có thể dẫn tới nhiều vấn đề sức khỏe có liên quan khác. Hạt sen có tác dụng giúp người dùng an thần và thư giãn, dễ ngủ nên được coi là bài thuốc tại nhà hiệu quả để điều trị chứng mất ngủ.
Xem thêm: Thực hư việc ăn hạt sen trị mất ngủ
6/ Hạt sen tốt cho người bệnh tiểu đường
Do hạt sen ít calo nhưng lại rất giàu chất xơ nên có thể giúp làm giảm lượng đường trong máu. Vì vậy, đối với bệnh nhân bị tiểu đường nên dùng một lượng vừa đủ hạt sen một cách thường xuyên để duy trì sức khỏe. Hạt sen được coi là một loại thức ăn vặt lành mạnh và ngon miệng cho những người bị tiểu đường.
7/ Hạt sen giúp làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể
Thành phần của hạt sen có chứa các enzyme chống lão hóa làm chậm quá trình lão hóa và sửa chữa các protein bị tổn thương. Do đó, sử dụng hạt sen thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cải thiện tuổi thọ mà không cần phải sử dụng các loại kem chống lão hóa. Dựa trên hàm lượng các enzyme có trong hạt sen các nhà nghiên cứu tìm ra các phương pháp khác nhau để sử dụng hạt sen trong công nghiệp mỹ phẩm và chăm sóc da. Dù vậy, ăn hạt sen vẫn tốt hơn sử dụng các loại mỹ phẩm này.
8/ Hạt sen là món ăn vặt lành mạnh
Hạt sen cung cấp nhiều dưỡng chất protein, magie, kali và phốt pho, được coi là một món ăn vặt lý tưởng và lành mạnh cho mọi người. Hạt sen giúp cung cấp nguồn năng lượng cao trong một khoảng thời gian ngắn, do vậy, mọi người nên dự trữ hạt sen tại nhà và mang theo hạt sen theo kể cả khi đi du lịch.
Có thể ăn hạt sen như bỏng ngô hoặc rang hạt sen tươi thành màu vàng nâu. Hạt sen không chỉ có tác dụng cung cấp nguồn năng lượng dồi dào mà còn rất thơm ngon và có lợi cho sức khỏe. Hạt sen dễ tiêu hóa nên phù hợp với mọi lứa tuổi, kể cả với người già và trẻ em.
9/ Hạt sen giúp mang lại thai kỳ khỏe mạnh
Hạt sen cung cấp nhiều protein tốt giúp tăng cường sự phát triển của hệ thần kinh và não của thai nhi, đó là lý do tại sao bà bầu nên dùng hạt sen. Các bác sĩ khuyên phụ nữ mang thai nên dùng hạt sen để có một thai kỳ khỏe mạnh.
Xem thêm: Cho trẻ em ăn hạt sen có tốt không?
10/ Hạt sen giúp cải thiện vị giác
Hạt sen là một trong những thực phẩm hữu ích có tác dụng giúp người ốm lấy lại được cảm giác thèm ăn, hiệu quả trong việc cải thiện vị giác. Ngoài ra, hạt sen cũng giúp duy trì sự phát triển khỏe mạnh của thận, ngăn ngừa tình trạng viêm đường niệu do các vấn đề bệnh lý hoặc viêm tuyến tiền liệt.
11/ Hạt sen giúp giảm mỡ máu
Mỡ thường tích tụ trong nhiều bộ phận của cơ thể chúng ta khi không thường xuyên tập thể thao, đặc biệt là gan, do những căng thẳng và lo lắng. Lượng mỡ tích tụ trong cơ thể này được gọi là tạng mỡ và có thể là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Ăn hạt sen được chứng minh có tác dụng trị bệnh gan nhiễm mỡ và làm giảm mỡ máu.
12/ Hạt sen giúp ngăn chảy máu
Hạt sen chứa các chất dưới dạng flavonoid như quercetin, chất này có chức năng chống chảy máu thông qua cải thiện độ bền vững của thành mao mạch, vì vậy làm ngăn chảy máu ồ ạt. Khi nướng hạt sen bằng than có thể giúp tăng tác dụng ngăn chảy máu của hạt sen.
Một số món ăn được chế biến từ hạt sen
1/ Món ăn từ hạt sen chữa mất ngủ
Để chữa mất ngủ có thể chế biến một số món ăn theo 2 công thức món ăn:
- Nước sen dừa được nấu từ 100gr hạt sen, 100gr dừa nạo, 400gr đường cát. Nấu cho tới khi hạt sen chín mềm, hòa với dừa nạo và nước đường để dùng.
- Chè hạt sen long nhãn được chế biến bằng cách nấu chín 100gr hạt sen tươi cùng 300gr long nhãn (bóc lấy cùi), 400gr đường cát.
2/ Món ăn từ hạt sen chữa thần kinh suy nhược
- Để chữa thần kinh suy nhược có thể nấu hạt sen 16g, sâm bố chính 12g, hoài sơn 12g, tán bột, trộn với mật ong làm viên, uống mỗi ngày 20-30g.
- Trường hợp người già bị bệnh lẫn có thể nấu cháo hạt sen theo công thức 20g hạt sen, 100g gạo tẻ loại ngon rồi ăn 3 bữa/ngày. Khi ăn có thể cho thêm đường vào ăn cùng.
3/ Món ăn từ hạt sen chữa đau đầu
Chữa đau đầu có thể sử dụng hạt sen 20g, đậu đen đã sao chín 40g, lá dâu non 20g, vỏ núc nác 12g, lá vông non 40g, thục địa 40g. Đem các vị sao chín, đồ lên và giã nhuyễn, cho ít đường vào, luyện thành viên bằng hạt ngô, sấy khô bỏ vào lọ dùng dần. Ngày ăn 2 lần, mỗi lần 20g.
4/ Món ăn từ hạt sen chữa tiêu chảy phân sống bằng hạt sen
Chữa tiêu chảy phân sống bằng các nguyên liệu hạt sen 100g, củ mài 50g, quả hồng xiêm non 15g, đường phèn 20g. Giã nát hồng xiêm non cho vào nồi sau đó thêm 250ml nước đun sôi kỹ rồi chắt lấy nước và bỏ bã. Hạt sen và củ mài đều sấy khô và tán thành bột sau đó cho vào nước hồng xiêm đã chắt và quấy đều, đun nhỏ lửa thành cháo. Khi cháo đã chín thì cho thêm đường phèn, chia làm 3 lần ăn lúc đói trong 3 ngày liền.
5/ Món ăn từ hạt sen chữa thiếu máu
Để chữa thiếu máu với công thức hạt sen 50g, cá quả (cá lóc) 300g, gạo nếp 50g, gạo tẻ 100g, gia vị vừa đủ. Cá quả hấp chín và gỡ lấy thịt ướp gia vị. Hạt sen, gạo nếp và gạo tẻ xay nhỏ. Xương cá giã để lọc lấy nước ngọt sau đó cho thêm 300ml nước vào nấu với bột gạo, để nhỏ lửa, quấy đều. Khi cháo đã chín thì cho thịt cá vào, đảo đều, thêm gia vị múc ra ăn; mỗi ngày ăn một lần vào lúc đói trong 10 ngày.
Nguồn tham khảo: vinmec.com
